Oh man, soms heb je van die dagen dat je echt helemaal niets kunt hebben. Het kleinste zuchtje of de minste aanraking kan jou al doen ontploffen. Of na een klein klusje kun je al helemaal vermoeid raken. Hoe kan dit? Je wil dit helemaal niet, maar het is gebeurd voor je er erg in had. Weet dat dit helemaal menselijk is en iedereen kan overkomen. En ik leg je hieronder uit waarom.
Window of Tolerance; Wat is het?
Siegel (1999) legt uit dat iedereen een ‘raampje’ heeft waarin emoties de gehele dag door kunnen schommelen. Stress hoort hier ook bij. Wanneer je stress ervaart komen er stresshormonen vrij die het lichaam heel snel klaarmaken om te vechten, vluchten of bevriezen. Ook de hersenen passen zich in een seconde aan, het denkende deel wordt onderbroken en het instinctieve deel neemt het over. Maar vaak kun je ook dit wel aan wanneer je in je raampje zit.
In de psychologie wordt de zone waarbinnen je stress aan kunt de ‘window of tolerance’ genoemd. Wanneer je binnen het raampje blijft is er niets aan de hand en functioneer je goed. Als de stress langer duurt of ernstig is, dan kun je buiten je raampje gaan. Het is overweldigend, je weet niet hoe je om moet gaan met de emoties die je ervaart en dan kun je nog wel eens uit de bocht vliegen. Bij kinderen is te zien dat zij sneller buiten hun raampje gaan wanneer er geen volwassene bij hen is.
Klein of groot ‘raampje’
Elk mens heeft een ander raampje en iedereen gaat op zijn eigen manier om met emoties en situaties. Wanneer iemand hevige of langdurige stress ervaart of een trauma heeft meegemaakt kan het hele stresssysteem ontregelen. Hierdoor kan je ‘raampje’ verkleinen en kun je dus veel minder goed stress aan. Emoties kunnen als erg intens worden ervaren en bij de kleinste prikkel kun je al buiten je raampje gaan..
Mensen met een groter raampje merken vaak minder ups en downs in hun gevoelens. Maar iedereen ervaart emoties en voor iedereen verschilt het hoe je omgaat met emoties en wat je aankunt..
Er zijn veel factoren die ons raampje beïnvloeden. Denk aan life events, relaties en interactie met anderen, onze fysieke gezondheid, slaap, negatieve ervaringen (trauma’s). Aan de andere kant kunnen fijne relaties, fijne ervaringen en doelen bereiken ons raampje vergroten.
Reacties boven en onder je ‘raampje’
Wanneer er veel stress is, je niet goed weet hoe om te gaan met gevoelens en je overspoeld raakt zijn er twee manieren hoe je lijf en hersenen hierop kunnen reageren:
Hyperarousal (boven je raampje):
Je voelt eigenlijk teveel, ook wel overprikkeld genoemd. Hierbij gaat je hartslag omhoog, je lichaam kan beginnen te trillen, je raakt overspoeld door lichamelijke reacties. Vaak laat je hierbij een agressieve of juist angstige indruk zien.
Hypoarousal (onder je raampje):
Je voelt te weinig, ook wel onderprikkeling genoemd. Je sluit je af, trekt je terug, lijkt emotieloos, onbereikbaar en/of passief.
Op beide momenten wordt het denkende deel van de hersenen afgesloten.
Je kind helpen met het ‘raampje’
Ga eerst eens op onderzoek uit bij jezelf. Hoe werkt jouw raampje? Waardoor wordt het vergroot en waardoor wordt het juist kleiner? En als het dan kleiner is, schiet je dan erboven of eronder? Waarschijnlijk verschilt dit ook per situatie. Heel interessant dus om dat eens voor jezelf op te schrijven. Wat gebeurt er in dit soort situaties?
Wat heb je nodig?
De volgende stap is om voor jezelf na te gaan wat jij nodig hebt op het moment dat je uit je raampje bent geschoten. Wat helpt jou om jouw stresssysteem weer rustiger te krijgen?
Wanneer jij dit inzichtelijk hebt kun jij hier veel bewuster mee om leren gaan. Jij geeft het goede voorbeeld aan jouw kind.
Uitleg over het raampje aan je kind
Aan de hand van de plaatjes en mijn filmpje onderaan dit bericht kun je het uitleggen aan jouw kind. Ga er samen eens voor zitten en brainstorm samen hoe dit bij jouw kind werkt. Is je kind nog te jong? Dan kun je dit ook met je partner doen met je kind in gedachte: Wat zijn momenten dat je kind uit zijn ‘raampje’ schiet? Wat gebeurt er dan en wat heeft hij dan nodig?
Het raampje weer groter maken bij je kind
Laat je kind ervaren dat jij de veilige haven bent voor hem. Help kalmeren waardoor de stress zakt. Ga oefenen om emoties te leren herkennen en leer je kind woorden geven aan gevoelens. Ga samen brainstormen over hoe je kind weer kalm kan worden. Doe dit wanneer je kind sowieso rustig is: ‘Smeed het ijzer als het koud is’.
En de allerbelangrijkste boodschap: emoties zijn normaal en ze willen ons iets vertellen. Zodra wij ernaar gaan luisteren, gaan ze ook weer weg. Hoe harder wij ze wegduwen, hoe harder ze weer terugkomen.
>>>> Wil je mijn nieuwste blogs, uitleg, tips en weetjes niet meer missen en direct ontvangen in je mailbox?
Lieve groet, Mirjam
Vond je het een waardevolle uitleg? Deel deze dan zeker met diegene die het kan gebruiken met een van de onderstaande knoppen. Hartelijk dank!
Bezoek mijn Instagram of Facebook voor mijn filmpje. Klik hier onder >>
Dit bericht op Instagram bekijken
Een bericht gedeeld door Mirjam | Kinder- &Jeugd Psycholoog | (@youmepsychologie)
